Tepkili çiftçiler “geçtiğimiz dönem zararlarını çıkarıyorduk ki ihracatı durdurma kararı çıktı ve bugün domates fiyatı halde 10 TL ye düştü. Depremzedelere yardım için gönderiyoruz yine göndeririz ama pazarlar kaybolduğunda hepimiz mağdur oluyoruz. Neden çiftçiyi görmezden geliyorsunuz?” dedi.

 

Açıklama yapan Subaşı: “İçinde bulunduğumuz Türkiye’nin en büyük halini inşa eden aynı zamanda bir çiftçi olan hemşeriniz olarak sizi çok iyi anlıyorum, haklısınız bu konuda soru önergesi vererek, Bakanlığı uyararak elimizden gelen desteği vereceğim” dedi.

 

Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, TBMM Başkanlığına verdiği soru önergesinde; “çiftçiler, STK temsilcileri, Odalar ve Hallerin görüşlerine başvurulmadan alınan domates ihracatına getirilen kısıtlama kararı çiftçiye, üreticiye ve ihracatçıya zarar vermiştir” dedi. Subaşı, “Eğer biz ihracata devam etmezsek tüm ülkeler kendilerine alternatif domates alabileceği pazarlar bulur. Buda bizim elimizdeki pazarlarımızı kaybetmemize sebep olur” diye konuştu. Bir çiftçi olarak üreticinin üretmekten hiç çekinmediğini ama en büyük kaygısının pazar kaybetmek olduğunu söyleyen Subaşı tarımı kaybediyoruz, ucuzluk istiyorsak girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerekir dedi.

 

Hasan Subaşı, Tarım-Orman Bakanı Vahit Kirişçi tarafından cevaplandırılması istemi ile TBMM Başkanlığına verdiği soru önergesinde, domates ihracatına getirilen kısıtlamanın, gerekçelerinin tersine yaratacağı işsizlik başta olmak üzere ekonomiye de zarar vereceğini belirterek, şunları dile getirdi:

 

Pazarı kaybederiz, tarım sektörü biter

“Eğer biz ihracata devam etmezsek tüm ülkeler kendilerine alternatif domates alabileceği pazarlar bulur. Buda bizim elimizdeki pazarlarımızı kaybetmemize sebep olur. Tarım sektörü dönüşü olmayan bir durumla karşı karşıya kalır. Örnek olarak Rusya ile yaşanan uçak krizinde gelen yasaklama ve kotalar Rusya pazarını kaybetmemize sebep olmuştur. Bu yasak 40 günlük bir kayıp değil 40 yıllık pazarlarımızı kaybetmemize sebebiyet verecektir.

Eğer yasaklama ivedi bir şekilde kaldırılmaz ya da bir düzenleme getirilmezse vasıflı ve vasıfsız binlerce insan işsiz kalacaktır. İşsiz kalan insanların birçoğu deprem bölgesinde zarar görmüş ailelerdir onlarda çok daha zor bir duruma kalacaklardır.

 

Bu kararı kime danıştınız?

Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, ihracata getirilen kısıntının, yanlışlığının kısa sürede etkisini göstermeye başladığını belirterek; “Ülkemizde yaşanan ağır ekonomik kriz, yüksek enflasyon, girdi maliyetlerinin artışı ve desteklerin azalması sebebiyle zor durumda olan çiftçi ve üreticimiz, borçlanarak tarım yapmakta ve ihracat ile elde edeceği kârı dört gözle beklemekte ve hayatta kalma mücadelesi vermektedir.

 

Paydaşlarla ve STK temsilcileri, Odalar ve Hallerin görüşlerine başvurulmadan alınan domates ihracatına getirilen kısıtlama kararı çiftçiye, üreticiye zarar vermiştir. Bununla da kalmamış, yeni bir işsizler ordusu yaratmıştır” dedi.

 

Faturayı domatese kesemezsiniz!...

Kısıtlama kararı verilirken, gösterilen gerekçenin ülkedeki hayat pahalılığının neredeyse tek sebebinin domates olduğu imasının da kabul edilemez olduğunu dile getiren Hasan Subaşı, şöyle devam etti:

 

"Bakanlığın açıklamasında kısıtlamaya gerekçe olarak, ‘Ülkemizde, domates fiyatlarında son günlerde yaşanan anormal fiyat artışları ve 11 ilimizi doğrudan etkileyen deprem afeti nedeniyle gıda arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla tedbir alınması ihtiyacı doğmuştur’ denirken sanki aylardır süren hayat pahalılığına domates sebep olmuştur. O yüzden kabahati domatese bulup, faturayı domatese kesemezsiniz”

 

Üreticinin tepkisine cevap bile yok

Antalya ve Kumluca Hallerinde üreticilerin eylemler yaptığını da dile getiren, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ile Antalya Ticaret Borsası (ATB) kararın yanlış olduğu üzerine açıklamalarda bulunmasına rağmen dikkate alınmadıklarını söyleyerek, Bakan Kirişçi’ye su soruları yöneltti:

 

Bu bilgiler ışığında,

1- Etki analizi yapılmadan aldığınız kısıtlama kararıyla üreticimiz zarar görmüş, işsizliğe sebebiyet verilmiş, elde ettiğimiz ihracat pazarlarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya gelinmiştir. Bu kararın acilen durdurulması ya da detaylı bir düzenleme getirilmesi gerekmektedir. Bu konuda yürüttüğünüz bir çalışma var mı?

 

2- Paydaşlarla ve STK temsilcileri, Odalar ve Hallerin görüşlerini dikkate almadan verdiğiniz bu kararın olumsuz etkileri hesaplanmış mıdır?

 

3- Domatesin kilo maliyeti 12 lira olmuştur, Hallerde geçtiğimiz günlerde 25 liraya satılan domates fiyatı ise bu karar sonrası 10 liraya düşmüş, alışveriş hızı da durma noktasına gelmiştir. Girdi maliyetleri bugün 12 lira iken domatesin fiyatı düşürmek için girdi fiyatlarının düşürülmesi gerekirken bu konuda ne gibi çalışmalar yapılıyor?

 

4- Pazarlarını kaybeden ihracatçı tekrar Pazar arayışında kalacaktır ve bağlantıları nedeniyle zarara uğrayacaktır? Bu zararların önlenmesi ve telafisi için alınan tedbirler nelerdir?

 

5- Çiftçi 12 liraya çıkan domates maliyetiyle mücadele ederken maliyetle, ihracatın başlayıp zararını kurtaracağı dönemde bu tür ihracat kısıtlamalarıyla zarara uğrayacağı hesaba katılmıyor mu? Bu karardan süratle dönülmesi düşünülüyor mu?