Medeniyetler beşiği: 'Patara'

ANTALYA KÜLTÜR SANAT, 12 Ağustos 2023 13:56

Patara antik kenti Antalya - Fethiye arasında, Ksanthos vadisinin güneybatı ucunda deniz kıyısında yer alır. Tanrı Apollon’un doğduğu yer ve Apollon kehanet merkezi olarak bilinen Patara, Lykia'nın en önemli ve en eski kentlerindendir.

Patara’nın tarihsel varlığına ilişkin ilk verileri Apollon kehanetiyle ilgili olarak tarihçiler Herodotos ve Hekataios’tan öğrenmekteyiz. Pers komutanı Harpagos yönetiminde ordunun İ.Ö. 540 yıllarındaki Lykia seferini anlatan ilk bilgiler Herodotos’a aittir.

Önceleri kent hakkında 6. yüzyıl öncesi hakkında yeterli tarihsel ve arkeolojik bilgi bulunmamaktayken, 1988 yılından beri kesintisiz yürütülen Patara kazılarında, Tepecik’te Tunç Çağı buluntularıyla bir arada ele geçen Protogeometrik çömlek parçaları, İ.Ö. 11. ve 10. yüzyıla tarihlenerek daha erken dönemler hakkında bilgi sahibi olmamız sağlanmıştır. Ayrıca Tepecik Sarnıcı içinden çıkan iki adet terrakotta heykelciğin Geç Tunç Çağ ya da Erken Demir Çağ içlerinden olması da sürekli bir yerleşimin izlerini işaret etmektedir.

Patara’nın en önemli yapılarından biriside Erken Roma Dönemi’nde yapılan Yol Kılavuz Anıtı’dır (Miliarium Lyciae). Bunun yanı sıra Patara Nekropolü ve mezar mimarisi kentin önemine koşut olacak denli çeşitli ve zengindir. Klasik bir Lykia kentine göre az sayıda da olsa, erken dönemi simgeleyen mezar bulunmaktadır. Buna karşın özellikle Hellenistik ve Roma Dönemi’ne ait çok sayıda farklı mezar mimarisi de Patara’ya özgüdür.

Faklı tipte anıt mezarları yansıtan yapılar genelde limanın çevresinde yer almaktadır. Kentin mimarisine genel olarak bakıldığında da hem dönemsel hem de mimari açıdan oldukça geniş ve gelişmiş bir düzeyde olduğu görülmektedir.

Medeniyetler beşiği: 'Patara'
Patara Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Işık, Patara Antik Kenti'nin günümüze kadar çok az kesintiyle devam eden bir tarih sarmalı olduğunu belirterek, "Burası, medeniyetlerin adeta beşiği, Anadolu'nun en özel kentlerinden birisi." dedi.

Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı da olan Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2020'yi "Patara Yılı" ilan etmesine ilişkin kararın turizme önemli katkısının olacağına inandığını söyledi.

Geçen yıl Patara Antik Kenti'ni 300 bin kişinin ziyaret ettiğine işaret eden Işık, bu kararla rakamın 2020'de 1 milyonu bulmasını beklediklerini dile getirdi.

M.Ö. 1. yüzyılın ortalarında 23 kentten oluşan Likya Birliği'nin, Teke Yarımadasında Fethiye'den Antalya'ya uzanan bölgede egemenlik alanının bulunduğunu ifade eden Işık, Likyalıların Anadolu'da kendine özgü bir kültürünün olduğunu kaydetti.

"Patara'nın Tarihi Kesintisiz Devam Ediyor"
Antik Myra kentinin piskoposu, "Noel Baba" olarak da bilinen Aziz Nikolas'ın Patara'da doğduğunu anlatan Işık, şöyle konuştu:

"Din öğretisini burada almış. Patara'nın tarihi kesintisiz devam ediyor. Cem Sultan, babası Fatih'in emriyle Rodoslularla Patara Limanı'nda bir buluşma gerçekleştiriyor. Sultan 2. Abülhamid tarafından buraya telsiz telgraf istasyonu yapılmış. Günümüze kadar çok az kesintiyle devam eden bir tarih sarmalının içindeyiz. Burası, medeniyetlerin adeta beşiği, Anadolu'nun en özel kentlerinden birisi. Bu standartlarda bir kent her zaman karşımıza çıkmıyor.” dedi.

"Çok Önemli Bir Kent"
Işık, Patara'nın başkent olmasının dışında, çok fazla eser bulundurduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü:
"Likya Birliği'nin meclis binası burada. Deniz feneri ayağı kaldırılmayı bekliyor. Proje çalışmalarını tamamladık. İnşallah bu yıl içerisinde başlayacak. Tiyatrosuyla, İmparator Neron tarafından yaptırılan hamamıyla, dünyada eşi olmayan yol kılavuz anıtıyla çok önemli bir kent. Kentte 13 kilise bulunuyor. Hristiyanlık tarihi açısından da çok önemli. Limanıyla, deniz ticaretiyle Likya'nın dünyaya açılan kapısıydı." dedi.

Anadolu kültürünün tamamıyla kendine ait ve özgün olduğunu ifade eden Işık, "Tüm dünyada uygarlık adına bildiğimiz her şey bu coğrafyada yaratılmıştır. Göbeklitepesi, Troyası, Patarası ile Anadolu, uygarlıklar üreten bir coğrafyadır." ifadelerini kullandı.

ANTALYA KÜLTÜR SANAT, 12 Ağustos 2023 13:56

Yorumlar (0)