14 Nisan 2021
Baharın müjdecisi olarak bilinen ve endemik türler arasında yer alan kardelenler, Antalya’nın Akseki ilçesindeki yaylaları şenlendirirken, zirvelerdeki öbek öbek kar birikintilerinin arasından boy veriyor.
"Torosların gelinliği" diye nitelenen kardelen çiçekleri, bin 900 metre rakımlı Cimi Yaylası’nda karların erimesiyle topraktan çıkmaya başladı. Bilimsel adı "Galanthus" olan nergisgiller familyasından kardelen çiçeği, bu sene yağan karın az olması nedeniyle yüzünü erken gösterdi. Endemik türler arasında yer aldığı için soğanının zaman zaman sökümü yasak olan kardelenler, kar beyazı rengiyle görsel şölen sunuyor. Kar beyazına meydan okuyacak kadar beyaz renkte olan kardelenler, toprağın altındaki soğanından aldığı güçle sıfırın altında 15 derece kadar dayanabiliyor. Bahar rüzgarı estiren, zarafetiyle kendisine hayran bırakan kardelenler, süs bitkisi olarak değerlendirilmesinin yanı sıra soğanı da ilaç ve kozmetik sanayisinde kullanılıyor.
Çimi köyü muhtarı Ramazan Önal, Akseki Yaylalarına bu yıl yeterince kar yağmadığını ve kardelenlerin de yüzünü erken gösterdiğini söyledi. Akseki yaylalarından bilinçsizce sökülen kardelenlerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirten Önal, bunun özellikle Avrupa ülkelerinde ilaç yapımında ve süs olarak kullanılan önemli bir bitki olduğunu kaydetti. Önal, en iyi kardelen soğanının Akseki’nin bin 900 metre rakımlı Çimi Yaylası’nda yetiştiğini belirterek, "Yaylaların, tepelerin güney kesimlerinde, kayaların dibinde, rüzgarın etkilemediği kuytularda kardelenler boyunlarını çıkartarak kendilerini göstermeye başladı. Kardelenler, kar altından çıkıp çiçek açınca baharın geldiği anlaşılır." dedi.
"Koruma altına alınmalı"
Bu nadide çiçeklerin ihraç edilen önemli bir soğanlı bitki olduğunu vurgulayan muhtar Önal, bu soğanların bilinçsizce yanlış ve zamansız söküldüğüne, küçük, büyük ayrımı yapılmadığına işaret etti. Süs bitkisi olarak da kullanılan kardelen soğanının, kozmetik sanayinin yanı sıra çiçek ve çocuk felci aşısı yapımında kullanıldığını ifade eden Önal, şöyle konuştu:
"Endemik türlerden olmasına rağmen maalesef her yıl doğadan kardelen sökümüne izin veriliyordu. Ana yurdu Akseki olan kardelen çiçeklerinin yok olmasını istemiyoruz. Geçmişte izin verilen miktarın üzerinde kardelen soğanı kaçak olarak sökülüyordu. Kardelen soğanlarının koruma altına alınmasını istiyoruz. En azından 3-4 yıl koruma altına alınmalı. Sıkı tedbirler alınmasını istiyoruz. Bu sayede bu çiçekler olgunlaşacak, tohumlaşacak. Tohumlar sararıp dökülünceye kadar doğadan sökümün yapılmaması lazım."
Kardelen soğanlarının hem çiçeğinden hem de soğanlarından çoğaldığını söyleyen Önal, çiçeklerinin her birinde onlarca tohum olduğunu ve bunlar kuruyunca doğaya kendiliğinden serpildiğini kaydetti.